Het vakgebied waarin ik werk is volledig afhankelijk van de techniek. Acquisitie, productie, distributie, archivering; het zijn allemaal activiteiten die zonder apparatuur niet plaats kunnen vinden.
Toch is ook duidelijk dat de techniek niet meer dan een hulpmiddel is om tot het eindproduct te komen. Een hulpmiddel voor de journalist. De rol van de techniek, en de technicus, is daarin de afgelopen 25 jaar sterk veranderd.
Een voorbeeld. Als beginnend video-editor liep ik altijd rond met een kleine schroevendraaier. De redacteur vertelde mij wel wat ik aan elkaar moest monteren (op U-Matic). Maar het onder controle houden van de SC-H fase was de uitdaging. Daar hoorde een gedegen stuk kennis van het composiet videosysteem bij, alsmede enige praktijkervaring om foute lassen te herkennen waarbij de 8-field sequence synchronisatie niet goed was gegaan. Aaaah, de goede oude tijd.
Maar de techniek werd beter. We gingen over op analoog component. De subcarier raakte op de achtergrond en een periodieke controle van de H-fase volstond. De schroevendraaier verdween uit mijn borstzak. Als editor hoefde je niet meer zo technisch te zijn. Het inhoudelijke en creatieve aspect kon een grotere plaats innemen.
En toen kwam non-lineair monteren. En digitaal video. Wat een ramp. Trage computers met nagenoeg geen capaciteit, software die in de kinderschoenen stond. En de angst dat ons vak zou verdwijnen. Iedereen kon nu een edit-set kopen. Wisten wij veel dat bijna niemand een editor wil zijn. Maar de problemen bleven, alleen verschoven ze van timings-issues naar PC-systemen en fileformaten. RAID’s, rendering, ingest, AD-converters: het kwam er aan. Analoog begon uit te sterven.
Op dit moment moet je als editor een halve systeembeheerder zijn. Gedegen netwerkkennis is onmisbaar om te kunnen bepalen waarom je media weer eens offline is, of het systeem weer eens verschrikkelijk traag.
Het edit-vak heeft vanuit het technisch perspectief een ware revolutie ondergaan. En toch is er wezenlijk niet heel veel veranderd. Als editor maak je nog steeds (complexe) beeldsequenties, en worstel je nog steeds met dat ongrijpbare geluid.
De technologie is wel veranderd, maar heeft in de kern het werk in deze niet veranderd. Dit is dus ‘technology driven‘. Editing is afhankelijk van de techniek, maar deze techniek resulteert nog steeds in items. Items, met name nieuwsonderwerpen, die meestal ook nog heel goed met U-Matic gemaakt hadden kunnen worden. Natuurlijk, het beeld is mooier, de techniek is goedkoper en het werken gaat sneller. Maar het item is nagenoeg onaangetast gebleven in het geweld van de technische vooruitgang van de afgelopen 25 jaar. De beperking is niet de techniek, maar de mens. Zoals meestal het geval is.
Toch heeft de techniek wel degelijk een bepalende invloed gehad (en nog steeds) op wat we kunnen produceren. Mogelijkheden die konden ontstaan door het opheffen van technische beperkingen. De toepassing van nieuwe technieken. Voorbeelden van vroeger zijn de leesbril, of de boekdrukkunst. Maar we hoeven niet zover terug in de tijd.
Het was 25 jaar geleden, in mijn werk, onmogelijk om een live bijdrage te maken vanaf een locatie, als dat niet weken van te voren bekend was. Je kon via de PTT een straalverbinding aanvragen. Met de komst van satellietverbindingen werd het al beter. Als je geluk had kon je ‘s ochtend nog een SNG inhuren voor het zes uur journaal.
Vandaag heb je alleen maar een internet verbinding nodig. En over die dataverbinding (bekabeld of 4G) kunnen we nu met een camera of een smartphone direct live in de uitzending, vanaf nagenoeg elke locatie. Er worden zelfs programma formats ontwikkeld die volledig steunen op deze nieuwe technieken. (En helaas maken ze dan weer gebruik van oude auto’s die de APK met moeite halen en meer in de garage staan dan dat ze rijden). Ergens in dit traject is er iets veranderd. Het beeld is nu overal, en beschikbaar.
Tijdens mijn laatste bezoek aan de IBC werd duidelijk dat de introductie van IP in de AV wereld op doorbreken staat. De technische beperking is, door een paar bedrijven, opgelost. Een systeemontwerp van een AV bedrijf zal nooit meer hetzelfde zijn, en het samengaan van de AV en ICT professies zullen ongekende mogelijkheden opleveren. Mijn vak zal weer veranderen.
Het internet, mischien wel samen met het TCP/IP protocol, is hier de ‘enabling technology‘. En de afgelopen jaren zijn hier vele producten op ontwikkeld die deze technologie verder brachten. Denk aan de smartphones en tablets, de cloud, IOT, big data, enz.
De techniek zelf heeft een verandering teweeg gebracht. Op datzelfde internet wordt voor dit type techniek de volgende definitie gegeven (op meerdere sites):
An enabling technology is an invention or innovation, that can be applied to drive radical change in the capabilities of a user or culture. Enabling technologies are characterized by rapid development of subsequent derivative technologies, often in diverse fields.
For example, the coming together of telecommunication technologies, internet, and groupware has leveled the field so that even smaller firms are able to compete in areas where they otherwise could not.
Van de technology-driven ontwikkeling kunnen we ons een redelijk goed beeld vormen waar het heen gaat. We blijven hetzelfde doen, en maken gebruik van de voorhanden zijnde technieken.
Maar de technology-enabled ontwikkeling is veel moeilijker in te schatten. En al helemaal wat daarvan de invloed is op middel-lange termijn. Want hoe lang hebben we internet al, en hoe regelen we nu onze financiën ? Kunnen we trouwens nog wel met checks betalen ?
Wat dit betreft heb ik een geweldige baan. Ik zit midden in technische revolutie die nu gaande is. De toekomst zit vol verassingen. Wat wil een mens nog meer ? Meer enabling technology ?