Onbehaarde Apen

NRC Onbehaarde Apen

Onbehaarde Apen is de wekelijkse wetenschapspodcast van NRC. Gemma Venhuizen bespreekt met de wetenschapsredactie kleine ontdekkingen, wilde theorieën, wereldschokkende inzichten en alles wat daar tussenin zit.

  • Zo bouw je duizend miljard schakelaars op één chip
    by NRC on 27 March 2024 at 16:00

    Klein, kleiner, micro. Schaalverkleining is het toverwoord in de wereld van chips. Hoe meer schakelaars chipmakers op een vierkante micrometer kunnen persen, hoe meer de rekenkracht toeneemt. In de afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen ondenkbaar snel gegaan. Maar wat is de grens van die […]

  • Frans de Waal was de man die mens en aap dichter bij elkaar bracht
    by NRC on 20 March 2024 at 19:29

    Frans de Waal bracht duizenden uren door met primaten en had een heel bijzondere band met een aantal van hen. Hij liet ons inzien dat we niet alleen afstammen van apen, maar dat we vooral erg op elkaar lijken. Kijken naar primaten geeft ons inzicht in ons eigen gedrag. De wereldberoemde Nederlandse […]

  • Komen we nu wél van obesitas af?
    by NRC on 13 March 2024 at 16:00

    De helft van de Nederlanders heeft overgewicht, 16 procent heeft obesitas en dat worden er steeds meer. Diëten en leefstijlcoaches hebben die trend niet kunnen keren, maar hoe zit dat met medicijnen? Afvalmedicijnen zoals ozempic worden jubelend ontvangen door mensen die willen afvallen én door […]

  • Dit is waar auto-immuunziekten als MS vandaan komen
    by NRC on 6 March 2024 at 17:32

    Bij auto-immuunziekten als MS en reuma keert het immuunsysteem zich tegen het eigen lichaam. Of iemand gevoelig is voor dit type ziekten, wordt in belangrijke mate bepaald door genetische aanleg. De wetenschappelijke speurtocht naar de oorsprong van auto-immuunziekten bracht genetici terug naar de […]

  • Dit is hoe je een rechtvaardige oorlog voert
    by NRC on 28 February 2024 at 16:00

    Zelfs in oorlogstijd zijn er regels en wetten waar partijen zich aan moeten houden. Of: zouden moeten houden. De bekendste zijn de Conventies van Genève die wereldwijd zijn ondertekend. Hoe is het moderne oorlogsrecht ontstaan? En welke afwegingen worden gemaakt als er burgerdoden kunnen […]

  • Sleutelen aan het menselijk dna. Wat is de grens?
    by NRC on 21 February 2024 at 16:00

    Voor het eerst hebben artsen met CRISPR-cas Nederlandse patiënten genezen. Niet in een petrischaal, maar direct in de mens. De gentherapie maakte een zeer snelle ontwikkeling door. De volgende stap is het verfijndere, en goedkopere, base en prime-editing. We kunnen genezen, maar tot hoe ver kun je […]

  • Dit is waarom een gebroken hart zo heftig voelt
    by NRC on 14 February 2024 at 05:00

    Slapeloze nachten, huilbuien en een totaal gebrek aan eetlust. Liefdesverdriet is, helaas, iets waar we mee te maken krijgen en de fysieke gevolgen zijn niet mals. De symptomen van een gebroken hart kunnen zelfs overeenkomen met die van een hartaanval. We zijn geëvolueerd om verliefd te worden, […]

  • Waarom de meeste Romeinse keizers werden vermoord
    by NRC on 7 February 2024 at 16:00

    Romeinse keizers, wie kent ze niet. Augustus en Constantijn zijn nog altijd vertrouwde figuren. Maar kennen we hen echt? Begrijpen we na 2000 jaar nog wel waarop hun macht gebaseerd was? Ons beeld van de machtigste keizers is voor een flink deel gevormd door antieke zwartmakerij en propaganda. Zo […]

  • Wat als je niet meer kan stoppen met hoesten?
    by NRC on 31 January 2024 at 16:00

    We hoesten allemaal wel eens. Een paar keer kuchen en de hoestbui is voorbij. Maar bij sommige mensen blijft de hoest en wordt chronisch. Zo erg dat ze er niet van kunnen slapen, werken wordt lastig en het sociale leven ongemakkelijk. De oorzaak van de hoest kan allang opgelost zijn, maar het brein […]

  • Zo groot is de kans op een nucleaire winter
    by NRC on 24 January 2024 at 16:05

    Als je denkt aan een kernoorlog, denk je waarschijnlijk aan massale vernietiging in de eerste ogenblikken, en de gevaarlijke straling in de jaren erna. Maar de gevolgen zouden verstrekkender kunnen zijn dan dat. Door het vuur, de rook en de roet kan de zon verduisterd worden, waardoor de […]

  • Waarom de eiwithype niks met gezonde voeding te maken heeft
    by NRC on 17 January 2024 at 16:00

    Eiwitproducten zie je allang niet meer alleen in de sportschool, ook de supermarkt ligt er vol mee. Dit terwijl de meeste Nederlanders niks tekort komen. Ook als we meer plantaardige eiwitten en minder vlees en zuivel eten, is dat geen probleem. Maar wat doen eiwitten in het lichaam? En kun je er […]

  • 2023 was recordwarm, maar wat zegt dat eigenlijk?
    by NRC on 10 January 2024 at 17:14

    Opnieuw gaat een jaar als warmste ooit de boeken in. De laatste decennia worden keer op keer records gebroken. De warmte gaat gepaard met extreem weer, zoals overvloedige regenval, hagelstenen zo groot als handballen en talloze bosbranden. Wanneer is iets extreem weer, en wanneer is het een […]

  • Waarom we vasthouden aan rituelen
    by NRC on 20 December 2023 at 16:00

    Rituelen zijn overal. Zo schuiven velen straks weer aan bij het kerstdiner. Er zijn kleine, persoonlijke rituelen. Bijvoorbeeld als we iemand op een speciale manier groeten. Er zijn grootse, bijzondere rituelen, zoals de kroning van een koning. Of heftige initiatierituelen die overgangen markeren, […]

  • Komen we ooit nog van de hiv-pandemie af?
    by NRC on 13 December 2023 at 16:26

    De hiv-pandemie is nog altijd niet uitgedoofd. Maar in Nederland daalt het aantal infecties drastisch. Vanwaar dat succes? En waarom is hiv zo ongrijpbaar?Presentatie: Lucas BrouwersGasten: Menno Sedee & Sander VoormolenRedactie en montage: Elze van DrielHeeft u vragen, suggesties of ideeën […]

  • Kun je ziek worden van borstimplantaten?
    by NRC on 6 December 2023 at 16:32

    Al meer dan duizend vrouwen meldden zich bij de siliconenpoli in het AmsterdamUMC met klachten die niemand goed kan verklaren. Zoals vermoeidheid, pijn en haaruitval. Zij denken dat het komt door hun implantaten. Maar onder artsen is daar discussie over. Waar komen die klachten vandaan? En is de […]

  • Dit is wat tranen ons kunnen vertellen
    by NRC on 29 November 2023 at 17:02

    Huilen met tranen is iets wat voorbehouden is aan mensen. Een dier uit zijn ongenoegen met geluiden, maar daar komen geen tranen aan te pas. Ook niet alle mensen huilen met tranen: pasgeboren baby’s laten wel van zich horen, maar er rollen geen tranen over de wangen. In hoeverre is het biologisch […]

  • Waarom juist Darwins evolutietheorie zo bekend werd
    by NRC on 22 November 2023 at 17:07

    De evolutietheorie is de bekendste natuurwetenschappelijke verklaring voor de evolutie van het leven op aarde. In dezelfde adem noem je natuurlijk de bedenker: Charles Darwin. Zijn ideeën vinden we nu vanzelfsprekend, in zijn tijd waren ze baanbrekend. Wat is het Darwinisme eigenlijk en waarom […]

  • Past de naam Nieuw Sociaal Contract wel bij de partij van Pieter Omtzigt?
    by NRC on 15 November 2023 at 16:00

    Het sociaal contract is een bekende term uit de politieke filosofie, die al in de zeventiende eeuw zijn intrede deed. Maar wat betekent het precies? In deze aflevering duiken Hubert Smeets en Sjoerd de Jong die geschiedenis in. Zij leggen uit waar de term vandaan komt en wat een sociaal contract […]

  • Waarom het kwaad van het antisemitisme al 2000 jaar zo hardnekkig is
    by NRC on 8 November 2023 at 16:37

    9/11, de kredietcrisis en de pandemie: het waren allemaal gebeurtenissen die samengingen met een opleving van antisemitisme. Ook bij de recente gebeurtenissen in Israël en Gaza worden er wereldwijd Joden bedreigd. Hoe kan het dat Joden in zulke verschillende maatschappijen al tweeduizend jaar te […]

  • Diepzeemijnbouw: is het risico de winst waard?
    by NRC on 1 November 2023 at 16:00

    Het klinkt als een waanzinnige belofte: diepzeemijnbouw. Belangrijke grondstoffen die we nodig hebben voor de groene energietransitie, zou je in de toekomst van de bodem van de oceaan kunnen plukken. Maar veel natuurbeschermers zijn huiverig over deze nieuwe techniek. We weten nauwelijks iets over […]